Τι μας διδάσκει η χαλάρωση των μέτρων κατά την Ισπανική Γρίπη το 1918;

«Η μανία της ισπανικής γρίπης ήταν κάτι το απίστευτο. Μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, νόσησε 1 στους 3 κατοίκους της Γης» λέει ο ΠΟΥ – Τι μας διδάσκει η εμπειρία για την αντιμετώπιση του κορονοϊού

Πριν από 102 χρόνια κάποιοι βιάστηκαν να χαλαρώσουν τις απαγορεύσεις συναθροίσεων και το πλήρωσαν με δεκάδες χιλιάδες νεκρούς. Κατά την περίοδο της μεγάλης της έξαρσης, η φοβερή ισπανική γρίπη προκάλεσε τον θάνατο 50 εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον πλανήτη.

Το μόνο μέτρο που είχε τότε η ανθρωπότητα για να προφυλαχθεί από τη λύσσα της πανδημίας ήταν ο περιορισμός των διατομικών επαφών. Όπως και σήμερα δηλαδή. Και γι’ αυτό η εξέλιξη της τραγωδίας το 1918 θεωρείται το καλύτερο δυνατό μάθημα για την τρέχουσα επιδημία του νέου κορωνοϊού.

Και όχι μόνο για τις ΗΠΑ του Ντόναλντ Τραμπ που έχει ήδη ανακοινώσει ότι την Πρωτομαγιά θα «ξεκλειδώσει» τη χώρα όπως και να ‘χει, ασχέτως εάν οι νεκροί εξακολουθούν να πολλαπλασιάζονται κατά εκατοντάδες. Από ό,τι συνέβη το 1918 μπορεί να αντλήσει πολύτιμη γνώση και η Ελλάδα.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας «η μανία της ισπανικής γρίπης ήταν κάτι το απίστευτο. Μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, νόσησε 1 στους 3 κατοίκους της Γης». Ωστόσο, όπως αποδεικνύεται από τα δημοσιεύματα του τύπου εκείνης της εποχής καθώς και από τα επίσημα αρχεία των αμερικανικών ληξιαρχείων κ.λπ. υπήρξαν αποφάσεις τοπικών αρχών που απέβησαν ολέθριες.

Το Σεπτέμβριο του 1918, δηλαδή 9 μήνες ύστερα από το αρχικό ξέσπασμα της πανδημίας και στην καθοδική φάση της καμπύλης, στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ υπήρχαν 600 ναυτικοί οι οποίοι νοσούσαν. Όμως, ο δήμαρχος αποφάσισε το γεγονός αυτό ήταν αμελητέο και σε καμία περίπτωση δεν τον υποχρέωνε να ματαιώσει την προγραμματισμένη παρέλαση, με εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους να συνωστίζονται στο κέντρο της πόλης. Η εκδήλωση έγινε κανονικά, στις 28 Σεπτεμβρίου του 1918. Την 1η Οκτωβρίου τα κρούσματα είχαν ανέβει στα 635. Τις επόμενες ημέρες η Φιλαδέλφεια θα αναδεικνυόταν σε πρωταθλήτρια ως προς το πλήθος θανάτων εξαιτίας της ισπανικής γρίπης. Χάθηκαν πάνω από 10.000 άνθρωποι.

Κάτι αντίστοιχο συνέβη και στο Σαν Φρανσίσκο. Αμέσως μόλις φάνηκε ότι τα κρούσματα εκμηδενίζονται, διοργανώθηκε κι εκεί μια μεγάλη παρέλαση, προκειμένου η πόλη να πανηγυρίσει την έξοδο από την καραντίνα. Η ισπανική γρίπη καραδοκούσε και πολύ σύντομα σάρωσε τον πληθυσμό της περιοχής.

Αντιθέτως, όπως παρατηρούν οι ιστορικοί που ερευνούν τα αρχεία της Αμερικανικής Υπηρεσίας Ελέγχου και Πρόληψης Επιδημιών, στην ίδια εκείνη χρονική φάση, οι δημοτικές αρχές του Σεν Λούις αποφάσισαν να ακυρώσουν μια παρέλαση παρόμοια με εκείνες της Φιλαδέλφειας και του Σαν Φρανσίσκο. Το αποτέλεσμα ήταν ότι, ενώ οι άλλοι δήμαρχοι μετρούσαν χιλιάδες νεκρούς, ο ομόλογός τους στο Σεν Λούις είχε να αναφέρει μόλις 700.

Προτείνοντας μια ερμηνεία για το φαινόμενο της «αντεπίθεσης» της επιδημίας, ο Αμερικανός επιδημιολόγος Λάρι Μπρίλιαντ λέει χαρακτηριστικά μιλώντας στο CNN: «Η εικόνα που σχηματίζεται με την καμπύλη εξέλιξης της επιδημίας δεν θυμίζει ένα ‘μοναχικό βουνό’, σαν μια πυραμίδα με μια ψηλή κορυφή και απότομες πλαγιές. Νομίζω ότι πιο κοντά σε αυτό που συμβαίνει στην πραγματικότητα είναι ένα άλλο σχήμα, το τσουνάμι. Δηλαδή, με ένα πολύ μεγάλο κύμα που υψώνεται στην πρώτη φάση και μια ακολουθία μικρότερων κυμάτων να έπεται. Το πόσο μεγάλα θα είναι αυτά τα κύματα εξαρτάται από εμάς τους ίδιους».